Malvina Hofman – „Srbiji je potrebna tvoja pomoć“

Kragujevac – Narodni muzej u Kragujevcu priredio je u Konaku kneza Mihaila izložbu ratnog plakata pod nazivom „Ko je Malvina Hofman“, čiji je autor Vladimir Čeh, osnivač Instituta za istoriju oglašavanja. Odgovor na pitanje daje plakat „Srbiji je potrebna tvoja pomoć“, koji je Hofmanova uradila kao članica grupe američkih umetnika koji su se odazvali pozivu u pomoć Srbiji koja krvari u Prvom svetskom ratu.

Veliki broj američkih ilustratora uključio se 1917. godine u akciju koju organizuje Čarls Dejna Gibson, rukovodilac Ogranka za likovni publicitet Komiteta za javno informisanje SAD. Te godine Amerika ulazi u rat na strani Srbije, Francuske, Velike Britanije i drugih zemalja koje se bora protiv Austrougarske i Nemačke. Propaganda postaje važan deo oružanog sukoba koji bukti na frontovima.

Samo mali broj ljudi zna za kampanju „Pomozite Srbiji” koja se tokom Prvog svetskog rata vodi u Francuskoj, Velikoj Britaniji, SAD, a široj javnosti nisu poznati ni autori plakata koji za motiv imaju herojsku borbu i stradanje našeg naroda, stoji, između ostalog, u pozivu za izložbu koju su kao deo projekta „Srbija: rat i plakat: 1914–1918” podržali Ministarstvo za kulturu i informisanje i ambasada SAD.

Malvina Hofman je rođena 1885. godine u Njujorku, gde je završila studije likovnih umetnosti. Prvu izložbu imala je 1915. godine na Menhetnu. U Zagrebu je sa Ivanom Meštrovićem izučavala „konjičku skulpturu”. Izlaže u palati Trokadero u Parizu, na Njujorškom sajmu. Istovremeno piše knjige, a autobiografija joj izlazi pod nazivom „Sutra je juče”. Za sudbinu Srbije u Prvom svetskom ratu zainteresovala se tokom rada u međunarodnoj ispostavi Crvenog krsta u Njujorku.

„Rad u međunarodnoj ispostavi Crvenog krsta u Njujorku doveo me je u kontakt sa ljudima iz raznih zemalja. Među njima je bilo i Srba kojima je najviše bila potrebna naša pomoć. Jedan od njihovih patriota, pukovnik Milan Pribićević, došao je u Ameriku sa ostrva Krf. Njegova najveća želja je bila da okupi desetak hiljada dobrovoljaca i povede ih natrag, da oslobode porobljena sela”, piše Hofmanova, koja je plakat „Srbiji je potrebna tvoja pomoć” uradila prema fotografiji srpskog vojnika koji je snimljen u samrtnom ropcu na grčkom ostrvu Vidu.

„Zanimljivo je i to da je plakat imao čudno putešestvije, od biblioteke jednog lokalnog političara u Feniksu do rezervata Navaho Indijanaca, gde ga je pronašao sveštenik Janko Trbović”, napisao je u „Politici” 20. jula 2007. godine prota Velimir Petaković iz San Dijega. Autor izložbe Vladimir Čeh navodi da je jedan reprint plakata, posle zamršene i dugotrajne potrage, dobio od košarkaša Vlada Divca.

Malvina Hofman je posetila Srbiju 1919. godine. Utiske je opisala u knjizi „Glave i pisma”, u poglavlju „Glad na Balkanu”. Ova čuvena američka vajarka preminula je 1966. godine.

Izložba je, navodi autor, priča o plakatu „Srbiji je potrebna tvoja pomoć”, ali i o američko-srpskom prijateljstvu pre sto godina. Osim plakata, u Konaku kneza Mihaila u Kragujevcu izloženi su i crteži Hofmanove nastali prilikom njenog boravka u Srbiji 1919. godine, kao i istoriografski fakti u vezi sa humanitarnim aktivnostima ove velike umetnice koji su pohranjeni u Geti institutu u Los Anđelesu. Izložba „Ko je Malvina Hofman” biće otvorena za posetioce naredne tri nedelje.

Izvor: www.politika.rs